Sanne Wallis de Vries is voorlopig nog het prototype van een Gutmensch

an mij

Sanne Wallis de Vries kreeg gisteren op Radio 1 van EenVandaag de kans om haar mening te laten horen aan heel luisterend Nederland, nou ja, luisterend naar Radio 1 rond een uur of twee ’s middags. Ze was nogal ontdaan omdat ze er op Twitter van langs had gekregen, na de nodige uitspraken bij Pauw, waar ze vertelde een benefietvoorstelling voor vluchtelingen op het Griekse eiland Leros te gaan organiseren. Wat heet ontdaan. Ze voelde zich gekrenkt, nog het meeste door iemand die haar verweet verantwoordelijk te zijn voor wat er in Parijs recent was gebeurd. Nou ja zeg, hoe haalde die persoon het in zijn hoofd om zoiets te beweren. Ze ging dan ook niet met die persoon in discussie.

Laat ik voorop stellen dat ik die beschuldiging aan haar adres niet onderschrijf. Maar laat me ook constateren dat er aan de andere zijde van de debattafel al evenzeer mensen zijn die dat gevoel kennen. Dan krijgt bijvoorbeeld Wilders weer eens te horen dat uitgerekend hij verantwoordelijk is voor zulke aanslagen. Het zou fijn zijn als Sanne ook afstand neemt van zulke beschuldigingen, want die zijn al even absurd, zo niet nog absurder.

Sanne heeft nu ook begrepen dat ze wordt gezien als het prototype van de Gutmensch. Dat is natuurlijk een negatief bedoelde kwalificatie, maar Sanne heeft besloten er een positieve draai aan te geven. Nog even en zij draagt vol trots en de borsten vooruit een t-shirt met die term erop. Tsja, wat moet ik daarop zeggen… Ik zeg: Sanne, je begrijpt nog niet 20 procent van de kritiek die je – okay, ongevraagd, maar wel gratis – krijgt. De kwalificatie Gutmensch wordt gegeven aan hen die denken een goed mens te zijn dat goed doet, maar die zo doende grote schade aanbrengen aan ons aller toekomst. Het handelen van Gutmenschen kan lijken op dat van onervaren dan wel  vooralsnog naïeve mensen. Maar gezien hun leeftijd en maatschappelijke positie mogen we stellen dat ze die stadia allang voorbij horen te zijn. Dan blijven als verklaringsgrond alleen domheid en onwil over: Gutmenschen zijn zij die of te dom of te bedonderd zijn om over de langetermijngevolgen van ‘goed doen’ ook maar enigszins na te denken. Voor het excuus van onervarenheid of naïviteit komt Sanne niet meer in aanmerking. Dan laat ik haar zelf de keus of ze te dom of te bedonderd is.

Een ander kenmerk van Gutmenschen is dat zij kritiekloos uitgaan van ‘dè mensenrechten’ en deze heilig en universeel verklaren. Ook op dit punt scoort Sanne als Gutmensch:

Ja, ook de schoorsteen van de gutmensch moet roken, vandaar die dikke schnabbel [van mij bij Amnesty International]. En om goed voor de dag te komen op die dikke schnabbel heb ik me ’s verdiept in de mensenrechten. En wat bleek nou? Die gelden voor iedereen! Wist u dat?

Mensenrechten gelden niet alleen voor bestoppelde gevangenen in zweterige landen, of voor vluchtelingen, ja, nee, duh, die hebben sowieso natuurlijk mensenrechten, dat zien en horen we ook iedere dag op het nieuws, dat het voor die mensen allemaal praktisch wel geregeld is, de mensenrechten, maar ze gelden dus ook voor ons! Voor u, voor mij, de Nederlandse mensen, de mensen die elke dag in hun handjes mogen knijpen vanwege de geografische ligging van zichzelf, de plek op de aardkloot waar we kunnen en mogen leven zoals we willen, de bofbipsen van deze tijd. Wij, westerse vrije mensen, hebben ook mensenrechten. Jazeker. En niet zo weinig ook, wel dertig!

Er zit maar 1 plichtje bij, bij de mensenrechten, dat heb ik dus ontdekt. Meteen in artikel 1.

“All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood.”

“In a spirit of brotherhood”.. wist u dat? Zoniet, bij dezen. Gratis, van mij.

Welnu Sanne en andere Gutmenschen, het is tijd om wakker te worden. Die mensenrechten gelden namelijk echt niet voor iedereen. Die mensenrechten gelden namelijk alleen voor hen die zich via een soort van ‘sociaal contract’ hebben aangesloten bij de gemeenschappen die hebben besloten zo goed mogelijk volgens die richtlijnen te gaan leven. Het betekent in de praktijk dat je elke keer weer eerst moet gaan uitzoeken of iemand die gelijkstelling opeist werkelijk behoort tot die gemeenschap. Bovendien staan er plichten tegenover. Ga me niet vertellen dat elk willekeurig iemand evengoed de rechten moet krijgen, ook al houdt die persoon zich niet aan de plichten.

Wat Sanne ook al niet begrijpt, tot nu toe, is dat ‘dè mensenrechten’ vlak na de Tweede Wereldoorlog in ultimo bedacht zijn door een kleine Westerse elite die dacht er slim aan te doen deze verklaring Universeel te noemen: de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Er zaten vast de nodige atheïsten bij die zich afvroegen hoe ze het beste konden gaan wedijveren met monotheïsten. Immers, gelovigen menen vaker wel dan niet dat hun god de enige waarheidkenner in het hele heelal is. Hun ‘oplossing’ was: “Universeel, we noemen het de universele rechten!” Hoe dom toch, achteraf.

Dom, want 67 jaar later denken bijna alle Westerse mensen dat het wààr is, dat die rechten echt universeel gelden of in elk geval horen te gelden! Terwijl iedereen die even doordenkt tot geen andere conclusie kàn komen dan dat je echt in een bepaalde – zeg maar rustig Westerse – cultuur grootgebracht moet zijn om onverkort te willen en kunnen geloven in die verklaring. Het is overduidelijk een verklaring die alleen maar kan en mag gelden voor wie het als basis voor een ‘sociaal contract‘ accepteren. In onze huidige wereld zijn er vele landen waar heel andere culturen ervoor zorgen dat die ‘universele’ verklaring op teveel onderdelen verre van onderschreven wordt. Een van die culturen is de islamitische. Het leidde er zelfs toe dat de islamitische landen al lang geleden besloten om een eigen verklaring op te stellen. Nou Sanne, daar ga je met je stelling. Niks ‘all human beings’. Dus laat dat voortaan volstrekt weg uit welke mening van je dan ook. En bied ook even je excuses aan aan alle Nederlanders – nee, iedereen op de aardkloot – die je de les meende te mogen lezen, met je zelfgenoegzame ‘willen vragen’:

Sanne: “Ik zou dus niet alleen u, Nederlander, maar iedereen, overal op de aardkloot, willen vragen dit na te leven. Broederschap. Leven in broederschap.”

Overigens, ook binnen onze eigen – autochtone, Nederlandse, Westerse – cultuur zou een hernieuwde discussie over die mensenrechtenverklaring niet misstaan. Er zijn mijns inziens de nodige paragrafen waaraan wel wat te wijzigen valt. Of wil iemand beweren dat dit – door een kleine groep en 67 jaar geleden geschreven – document echt onfeilbaar is? Kom op, mensen. De afgelopen 67 jaren hebben voldoende praktijkgevallen opgeleverd waar de verklaring niet de optimale aanpak beschreef. Zo worden we momenteel geplaagd door de passage over vluchtelingen. Daarin wordt bijvoorbeeld met geen woord gerept over sociale draagkracht en culturele verbondenheid. Tsja, anno 1948 hadden de schrijvers het beeld voor ogen van groepen die door WO-II op de vlucht waren geslagen. Zij hanteerden veel aannames – bijvoorbeeld over ‘de vluchteling’ – zonder die expliciet te noemen. Maar sindsdien is de hele wereld ten tonele verschenen en daarmee de enorme diversiteit ervan. Er is dus nogal wat veranderd, maar die verklaring bleef zo ongeveer hetzelfde.

Sanne, ik vraag je: Hoe zou je verhaal er hebben uitgezien als je je niet had vastgebeten op die mensenrechtenverklaring met zijn bijbehorende “all human beings”? Ik ben benieuwd. Tot zolang blijf je voor mij het prototype van een Gutmensch, waarvoor ik hierboven al een soort van definitie gaf.